Kapingen

De luchthaven van Malta vormde verschillende malen het decor van vliegtuigkapingen.

Vlucht AAW209

De meest recente kaping die plaatsvond in Malta, was die van een Airbus A320-214 (de 5A-ONB) van Afriqiyah Airways. Deze was in de ochtend van 23 december 2016 met 111 passagiers (inclusief zes bemanningsleden) onderweg voor een binnenlandse vlucht boven Libië van Sabha naar Tripoli, toen het met behulp van nepwapens (pistolen en granaten) en een briefje werd gekaapt door de Libiërs Moussa Saha Ali Soko en Ali Ahmed Saleh. Zij dreigden het vliegtuig op te blazen als het niet naar Rome zou vliegen. Uiteindelijk landde het vliegtuig in Malta, waar het werd omsingeld. Al gauw werden de passagiers in groepen van 20 vrijgelaten. Even later mocht ook de crew vertrekken, waarna beide kapers op de landingsbaan werden gearresteerd. Naar het schijnt waren zij lid van een nieuwe beweging die het gedachtegoed van de oude Libische leider Moammar al-Qadhafi aanhangt. De kapers worden in Malta vervolgd en hangt een levenslange gevangenisstraf boven het hoofd.

Vlucht KL861

De gekaapte KLM BoeingDe gekaapte Boeing.

Op 25 november 1973 werd een Boeing 747-206B van KLM, de PH-BUA gedoopt Mississippi, boven Bagdad gekaapt door drie jonge Arabieren. Het vliegtuig, met Sjaak Risseeuw als gezagvoerder, was onderweg van Schiphol, via Athene, Beiroet, New-Delhi, Bangkok en Manila naar Tokio. Na vertrek uit Beiroet werd het toestel gekaapt. De kapers wilden het vliegtuig eigenlijk laten crashen in het centrum van Amsterdam, vanwege de tolerante houding van Nederland jegens de staat Israël. Geen enkel land gaf het toestel toestemming om te landen. De terroristen dreigden daarom het toestel op te blazen. Uiteindelijk kregen de kapers toch toestemming om te landen op Luqa airport. Na onderhandelingen met de toenmalige minister-president van Malta, Dom Mintoff, werden 236 van de 247, voornamelijk Japanse, passagiers en acht stewardessen vrijgelaten. Met nog 11 passagiers en het de cockpitbemanning aan boord, vloog het vliegtuig daarna door naar het emiraat Dubai. In Dubai werd zonder bloedvergieten een eind gemaakt aan de kaping. In een archief vonden wij nog krantenartikelen over deze kaping. Bijvoorbeeld deze uit de Nieuwe Leidsche Courant van 28-11-1973 en deze uit de krant van een dag later.

Vlucht LN484

Op 20 februari 1983 werd een Boeing 727-2L5 (5A-DII) van Libyan Arab Airlines (vlucht LN484) met 160 passagiers aan boord gekaapt, tijdens een binnenlandse vlucht van Tripoli naar Sebha in Libië. Hoewel er enige twijfel bestaat over de route die het zou hebben moeten nemen, boven Malta hoorde het toestel echter niet. Nadat het toestel gekaapt bleekt, wilden de luchtvaartautoriteiten op Malta geen toestemming geven voor een landing, behalve als alle gijzelaars zouden worden vrijgelaten. Uiteindelijk landde het toestel zonder toestemming. Ook ditmaal werd Dom Mintoff, ingeschakeld om te onderhandelen. De onderhandelingen duurden ruim 65 uur. De kapers eisten brandstof om naar Marokko te kunnen vliegen en Mintoff, eiste de vrijlating van alle gijzelaars. De gijzelaars werden op 23 februari vrijgelaten, nadat de kapers zich over hadden gegeven. Ook van deze kaping vonden we wat krantenartikelen. De Leidsche Courant schreef er dit artikel over op 22-02-1983 en dit artikel twee dagen later.

Vlucht MS648

Veel minder goed liep het af tijdens een andere kaping. Op 23 november van 1985 werd een Boeing 737-266 (SU-AYH), van Egypt Air (vlucht MS 648) gekaapt door drie terroristen van de Abu Nidal (ANO) groep. Zij waren in het bezit van geweren en handgranaten. De terroristen kaapten het vliegtuig onder het mom van de Egyptische revolutie. Het vliegtuig, met 94 passagiers aan boord, werd gedwongen te landen op het vliegveld van Malta. Hier zou het vliegtuig bij moeten tanken. De regering van Malta weigerde de kapers echter brandstof te verstrekken. Nadat elf personen en twee gewonde stewardessen waren vrijgelaten, begonnen de terroristen mensen te executeren. Zolang het vliegtuig niet werd voorzien van brandstof, besloten ze ieder kwartier iemand te doden. Zes mensen werden in het hoofd geschoten en uit het vliegtuig gegooid. Wonderbaarlijk genoeg overleden slechts twee van hen. Omdat het een Egyptisch vliegtuig betrof, besloot Egypte elitemilitairen in te vliegen met een Hercules transportvliegtuig. 22 uur nadat het gekaapte vliegtuig in Malta aankwam, bestormden zij het vliegtuig. Hierbij kwamen op één na alle kapers om. Onder de passagiers en de bemanning vielen 60 doden. De meeste van hen kwamen om door het onbezonnen, amateuristische, onverantwoordelijke en volstrekt idiote handelen van de Egyptische militairen. Een ingezonden artikel op de website van 'Times of Malta' (hier) vertelt wat er zoal fout ging.

Vlucht KM830

Ook werd een vliegtuig van Air Malta eens slachtoffer van een kaping. Op 9 juni van 1997 werd een Boeing 737 (vluchtnummer 830), met 74 passagiers en 6 bemanningsleden, gekaapt door twee Turkse mannen. Het vliegtuig was vertrokken vanaf Luqa Airport richting het Turkse vliegveld Ataturk international in Istanbul, toen het werd gedwongen richting het vliegveld bij Keulen te vliegen. De kapers vertelden dat zij bommen bij zich hadden. Op Keulen begonnen de onderhandelingen met de lokale autoriteiten. Deze wisten de kapers te overtuigen de explosieven over te dragen aan de gezagvoerder. Nadat deze had vastgesteld dat de explosieven nep waren, gaven de beide kapers zich over. Alle passagiers bleven ongedeerd. Achteraf werd er flink gespeculeerd over de motieven van de daders. Zo zouden ze het vliegtuig gekaapt hebben om vrijlating van Mehmet Ali Ağcate te bewerkstelligen. Deze zat een levenslange gevangenisstraf uit (waarvan hij 19 jaar uitzat in Italië en tien in Turkije) maar is inmiddels vrijgelaten. De meest plausibele verklaring is echter dat de kapers gewoonweg niet terug wilden naar Turkije waarnaar ze vanuit Malta werden uitgezet.

Lockerbie

Ook had een Maltese official een groot aandeel in de Lockerbie ramp, waarbij Pan Am Boeing vlucht 103 neerstortte bij een bomaanslag. De koffer waarin de bom zat was op Malta ingescheept voor een vlucht naar Frankfurt. Hier werd hij overgeladen in de Boeing die via Londen Heatrow naar New York's John F. Kennedy International Airport zou vliegen. Boven het Schotse plaatsje Lockerbie ontplofte de koffer, waarna het vliegtuig neerstortte. Hierbij kwamen 270 mensen om het leven, waaronder elf mensen uit het plaatsje Lockerbie.



Google