Sliema (Tas-Sliema)

Sliema is een hippe plaats aan de noordoostkust van Malta. Geografisch gezien ligt de plaats op slechts enkele kilometers ten westen van Valletta. Doordat tussen de beide steden een zeearm ligt (de Marsamxett Harbour) is de afstand naar de hoofdstad over land toch behoorlijk groot. Sliema zelf ligt op een brede landtong, waarvan de waterkant begint in de haven bij de plaats Gzira en doorloopt aan de zeezijde tot de baai bij St. Julians. Grofweg kent de waterkant dus een havenzijde (waterfront genoemd) en een zeezijde.

In het Maltees wordt de plaats Tas-Sliema genoemd. Die naam betekent zoiets als 'vrede', maar dan in de betekenis van vredige haven. Tot het jaar 1840, was de plek onbewoond. De grond behoorde toe aan landbouwers of werd gewoonweg niet gebruikt. In de negentiende eeuw begonnen voornamelijk de Britten de plek te koloniseren en er woningen te bouwen. Door hun aanwezigheid, werd ook de infrastructuur verbeterd. Er ontstonden bijvoorbeeld elkaar beconcurrerende veerverbindingen tussen Sliema en Valletta. Door Maltezers werd de plek voornamelijk gezien als een zomerresort. Sommigen volgden de Britten en vestigden zich er. Anderen zagen de plaats als een mogelijkheid om even te ontsnappen aan de drukte van de hoofdstad. Het hoge bouwtempo waarin destijds gebouwd werd, leverde de plaats het motto 'Celer ad Oras Surgo' op. Dat betekent zoiets als 'snel aan de kust verrezen'. Toch bleven de woningen, met hooguit vier woonlagen, enigszins bescheiden qua afmetingen. Dat veranderde nadat in 1969 het dertien verdiepingen tellende Preluna-hotel de deuren opende; voor die tijd een wolkenkrabber. Dat is tegenwoordig zo ongeveer de standaardhoogte voor de panden aan de kustlijn. Momenteel telt de plaats ongeveer 15.655 Sliemizi. In Sliema zijn veel moderne hotels en de duurste appartementen van het eiland te vinden. Mensen die in Sliema wonen, hebben de naam neer te kijken op andere Maltezers. De levensstijl wordt in het Maltees wel aangeduid met tal-pepe. Dit uit zich voornamelijk onder jongeren, die in de hipste merkkleding Maltenglish (of Maltingliż in het Maltees) spreken; een taaltje dat doordrenkt is met Engelse zelfstandig naamwoorden en werkwoorden. Hippe producten, zoals de iPhone, quinoa en de nieuwste mode, zijn het eerst beschikbaar in Sliema. Van oudsher waren Sliemizi vaak meer Brits, netter en rijker dan andere Maltezers. Andersom worden zij door hun arrogante houding soms een beetje gehaat.

Zeezijde

Het dagelijks leven in Sliema speelt zich vooral af langs de zeekust. Daar ligt een moderne boulevard (passeggiata), waar vooral 's avonds veel gewandeld wordt. Ook ligt er de 'Gnien Indipendenza' (onafhankelijkheidstuin). De kustlijn langs Sliema bestaat uit rotsen en er is geen strand. Wel zijn op veel plekken baden uit de rotsen gehakt en zijn er trappen die mensen kunnen gebruiken om in zee te baden. Een wandeling langs de boulevard voert langs enkele gedenktekens, veel bankjes, kiosken, terrasjes en restaurantjes. Naarmate in westelijke richting St. Julians (wat al begint bij Balluta Bay) genaderd wordt, neemt het aantal restaurantjes toe. Één van de bouwwerken met enige historische betekenis, is een wachttoren (Torri ta' San Ġiljan) die er gebouwd werd in 1657. Momenteel is er een restaurant in de toren gevestigd. Verder in oostelijke richting staat een fort of batterij (Batterija tal-Ponta ta' Tas-Sliema), waarin tegenwoordig het restaurant Il-Fortizza te vinden is. Deze batterij werd tussen 1872 en 1876 gebouwd door de Britten, als onderdeel van de verdedigingswerken in Malta en Gibraltar.

Tigne Point

Het Tigne Point winkelcentrum

Tussen de zeezijde en het Waterfront bevindt zich een landtong waarop zich momenteel onder andere een modern winkelcentrum bevindt, dat 'The Point' wordt genoemd. Het complex, dat in maart 2010 werd opgeleverd, omvat drie grotendeels onder de grond gelegen verdiepingen met voornamelijk luxe winkels. Eveneens onder de grond ligt een grote parkeergarage. Daarbovenop is een groot appartementencomplex gebouwd. The Point is met afstand het modernste winkelcentrum van Malta.

Op dezelfde landtong bouwden de Johannieters in het jaar 1792 het fort Tigné. Het fort verdedigde de havens en het achterland tegen aanvallen vanaf zee. Ook op dezelfde plaats was het dat de Ottomaanse Turken onder leiding van gouverneur Dragut van Tripoli stelling namen tijdens de grote slag om Malta in 1565. De punt van de haveningang wordt 'Dragut Point' genoemd, omdat Dragut hier op 18 juni 1565 gewond raakte en een week later aan zijn verwondingen stierf.

Waterfront / The Strand

Uitzicht op Sliema

Vanaf de oostelijke zijde van de boulevard aan de zeezijde in het mogelijk om bijvoorbeeld via winkelcentrum The Point door te steken naar de waterkant van de Marsamxett-haven. Vanaf hier ligt in de richting van Gzira het grootste commerciële gebied van Malta. Er zijn voornamelijk veel kantoren gevestigd, maar ook veel hotels, restaurants en winkels vinden hier onderdak. De sfeer en het aanzicht van de boulevard langs de Marsamxett-haven worden vooral bepaald door de aanwezigheid van de vele rondvaartboten die er aanleggen en die varen naar vrijwel alle toeristische bestemmingen langs de kust van Malta, Gozo en Comino. Tussen de rondvaartboten vertrekt ook de voor Sliema vrij belangrijke veerboot naar Valletta. De skyline van de hoofdstad is vanaf de boulevard ook duidelijk te zien. Er tussenin ligt nog het Manoel eiland.

Verder van de waterkant

De straten in de binnenstad van Sliema zijn vrijwel allemaal krap en lelijk. Vanwege de grote hoeveelheid verkeer en de smalle stoepen, valt er niet prettig te lopen. Wel staan her en der nog wat prachtige woningen in Victoriaanse stijl.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Sliema af en toe geraakt door bommen van vijandige bommenwerpers. Vaak ging het om bommen die eigenlijk bestemd waren voor de schepen in de Marsamxett-haven. Wanneer het luchtalarm afging, vluchtten de bewoners naar de schuilkelders die vaak propvol zaten. In de ochtend van 11 maart 1941 kreeg de Triq Santa Rita een treffer te verwerken. Hierbij kwamen 21 mensen om het leven, waaronder een baby van zes weken. Aan het Waterfront staat een gedenksteen ter nagedachtenis aan deze donkerste episode in de geschiedenis van Sliema.

Het Chalet

Geheel aan de oostelijke kant van de boulevard aan de zeezijde, tegenover het hotel 'Chalet' ligt een vervallen betonnen pier in zee. Van 1926 tot begin jaren zestig lag hier een populaire uitgaansgelegenheid: het 'chalet'. Hoewel het losbandige openluchtcafé allang niet meer bestaat, bestaat er nog wel een spreekwoord over deze tent: Mela hsibtek qieghed ix-Chalet? (Denk je soms dat je in het chalet bent?).

Bereikbaarheid

Sliema is erg gemakkelijk te bereiken vanuit Valletta met de bus. Buslijnen 13, 14 en 16 rijden zeer frequent. Ook andere doorgaande lijnen rijden door Sliema. Sliema bezit een soort busstation (enkele haltes langs het Waterfront) dat 'Sliema Ferries' wordt genoemd. Hier vertrekken veel bussen in verschillende richtingen op het eiland. Tevens is de plaats vanuit Valletta te bereiken met de veerboot. Wanneer je om wat voor reden dan ook naar Sliema moet reizen, is het aan te raden de bus te nemen en niet een huurauto. Het parkeren in Sliema is namelijk ronduit verschrikkelijk!

Een, helaas vrij onduidelijke, plattegrond van Sliema is te vinden door hier te klikken. De website van het gemeentebestuur van Sliema is hier te vinden.