Ix-Xlendi (Gozo)
De baai van Xlendi
Xlendi is een leuk plaatsje aan de zuidkust van het eiland Gozo. Het ligt op ongeveer 2,5 kilometer ten zuidwesten van Victoria aan de Bajja tax-Xlendi (Baai van Xlendi). De naam van de plaats komt waarschijnlijk van het Byzantijnse woord xelandion. Een xelandion is een type schip dat de haven waarschijnlijk regelmatig aandeed.
Geschiedenis
Het oude havenplaatsje Xlendi werd in het verleden regelmatig bezocht door piraten die het eiland vanuit Noord-Afrika plunderden en mensen gevangen namen om ze vervolgens als slaaf te werk te stellen. Om te voorkomen dat de baai van Xlendi door hen nog langer als landingsplaats gebruikt werd, bouwden de ridders van de Johannieterorde in opdracht van Grootmeester Juan de Lascaris-Castellar in 1650 een toren aan de zuidzijde van de baai. Van hieruit werd de haven met twee kanonnen beschermd. Tegenwoordig siert de toren nog steeds de kaap waarop hij ooit gebouwd werd. Het is de oudste nog staande toren van Gozo. De plaats waar tegenwoordig het centrum van Xlendi ligt, was amper anderhalve eeuw geleden landbouwgrond. En op de smalle kuststrook lagen de boten van de vissers. Toen in 1868 een kapel werd gebouwd en rond 1880 een standbeeld werd opgericht voor de apostel Matteüs, waren dat de enige bouwwerken aan de baai. Beide bouwwerken staan er nog steeds, maar zijn volledig omringd door modernere gebouwen, die uit de grond gestampt werden vanaf de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw.
Tegenwoordig
Geologisch gezien is de natuurlijk baai waaraan Xlendi ligt een fjord, met flinke kliffen aan beide zijden, die zich strekken van Dwejra in het noordwesten tot Ta’ Ċenċ in het zuidoosten. De plaats wordt met name bezocht door toeristen die rust zoeken. Hoewel zij dat met steeds grotere aantallen doen, hangt in Xlendi over het algemeen een aangenaam rustige en vriendelijke sfeer. In de punt van de baai bevindt zich een kleine boulevard waar allerlei restaurantjes hun terras hebben opgebouwd, zoals Ta Karolina en It Tmun. Vooral in de avonden is het hier vaak tot laat gezellig, met een uitzicht bijna recht op de ondergaande zon. In de verschillende restaurantjes wordt vooral Italiaans gekookt. Velen ervan hebben vis op het menu staan. Deze vis wordt vaak door de plaatselijke vissers gevangen. Op zaterdagavonden is ook de nabij de plaats gelegen grote openluchtdiscotheek La Grotta geopend, waar veel jeugd op afkomt. Achter de bebouwing aan de boulevard, bevindt zich het dorpsplein, dat helaas voornamelijk dienst doet als parkeerplaats en busstation.
De toren
De kaap waarop de in 1650 gebouwde toren staat, is te voet te bereiken over een niet al te degelijk voetpad. Hiervoor moet de Il-Kantra-kloof worden overgestoken. Dit is mogelijk door over de paden af te dalen richting een stenen brug die ooit door de ridders werd gebouwd. Aan de overzijde van de kloof loopt een pad omhoog richting een vlakte. Aan het uiteinde hiervan staat de toren. In de rotsen onder de toren zijn duidelijk de zoutpannen te zien die ook nu nog worden gebruikt door de lokale bewoners. Het is mogelijk om rechts langs de toren af te dalen naar de zoutpannen. Deze plek biedt een uniek uitzicht op de prachtig door erosie uitgesleten honingkleurige zandsteenrotsen.
Ta' Karolina's cave
Aan de noordkant van de baai staat de route naar Ta' Karolina's cave aangegeven. Deze grot is via een stenen trap met 75 treden te bereiken. De grot was in de negentiende eeuw in bezit van een rijke vrouw die Caroline Cauchi heette. Zij besloot al haar bezit aan de kerk te doneren. In de zomer kwamen er zusters vanuit Victoria op bezoek in de grot, zodat ze buiten het zicht van andere mensen konden baden. In dezelfde grot zou zich al eeuwen daarvoor een klein meisje hebben verstopt tijdens een aanval van piraten. Hierdoor wist zij zichzelf als één van de weinigen op Gozo te redden van de dood of de slavernij.
Kerk en noodmolen
In Xlendi is een palen te vinden die gewijd is aan de Karmelieten. De façade hiervan werd opgericht in 1868. Het pand daarachter werd verschillende malen uitgebreid. Achter de kerk werd in 1955 een Underground Emergency Mill gebouwd. Deze noodmolen was bestand tegen een nucleaire aanval en werd aangelegd vanwege de dreiging van de Koude oorlog. Een 30 meter lange gang van 2,5 meter hoog en drie meter breed, leidt naar een grote ruimte met drie verdiepingen, waar graan verwerkt kon worden. Achter die ruimte bevindt zich een silo waar 1000 ton graan kon worden opgeslagen.
Stranden
Echte stranden zijn er niet in Xlendi of in de directe omgeving. Er is wel een klein zandstrandje en er wordt wel van de rotsen in de baai gedoken. De betere stranden van Gozo, zoals Ramla Bay, zijn gemakkelijk te bereiken met bijvoorbeeld een huurauto of met de bus.
Duiken
In Xlendi is een aantal duikscholen aanwezig waar lessen kunnen worden gevolgd. De baai van Xlendi is dan ook uitermate geschikt om in te duiken, vanwege het rif dat voor de haven ligt op ongeveer een meter onder de waterspiegel. Het zich onder water reikt tot maar liefst 40 meter. Behalve duiken is het ook mogelijk om te snorkelen. Hiervoor is geen duikervaring noodzakelijk. Toch valt op die manier veel te zien van het onderwaterleven. De plaats wordt ook veel bezocht door wandelaars. Voor hen is de omgeving van Xlendi ook zeer geschikt.
Bereikbaarheid
Xlendi is eenvoudig te bereiken vanuit de haven in Mgarr (waar de veerboten vanuit Malta aankomen). Sinds de invoering van de snelle veerdiensten in 2021, rijdt lijn TD30 een snelle halfuurdienst (met slechts één tussenstop) op de route. Andere mogelijkheden om Xlendi met de bus te bereiken, gaan via Victoria. Van daaruit maakt bus 306 een klein rondje over het eiland, waarbij in Xlendi gestopt wordt. Ook bus 330 rijdt naar de plaats, maar dan veel minder frequent. Victoria is met bus 301 en 303 met Mgarr verbonden. Bestuurders van een huurauto die te Mgarr op Gozo aankomen, kunnen het beste eerst naar Victoria rijden, waarna de route in zuidwestelijke richting naar Xlendi wordt vervolgd.
|
