Gozo

Het wapen van Gozo

Gozo, of Għawdex zoals het lokaal bekend is, is na Malta het grootste eiland van de Maltese republiek. Het eiland, dat op vijf kilometer ten noordwesten van Malta ligt, is ongeveer 67 vierkante kilometer groot en meet op het langste en breedste stuk ongeveer 14,5 bij 7,2 kilometer. De hoofdstad van Gozo is Victoria (Rabat). Gozo is, met 31.683 inwoners, veel minder dicht bevolkt dan Malta en wordt daardoor als veel rustiger ervaren dan het moedereiland. De Castiliaanse betekenis van het woord Gozo is 'plezier'. De kustlijn van het eiland heeft een lengte van ongeveer 56 kilometer. Het landschap is glooiend tot heuvelachtig. Het eiland telt 31 heuvels, waarvan de hoogste (Ta' Dbiegi) ongeveer 185 meter hoog is.

Gozo wordt ook wel liefkozend het Eiland van Calypso genoemd. Deze bijnaam heeft het te danken aan de Griekse mythologie. In het heldendicht Odyssee van Homerus komt het eiland Ogygia voor. Dit zou het eiland Gozo geweest zijn. Het eiland werd geregeerd door de nimf Calypso die de Griekse held Odysseus zeven jaar lang vasthield als gevangene der liefde in Calypso's cave bij Ramla Bay (Ir-Ramla l-Ħamra). Een andere bijnaam voor het eiland is het eiland van de drie heuvelen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met hoe het profiel van het eiland oogt vanaf Malta.

De basiliek van Ta'Pinu

Net als het eiland Malta, werd Gozo door de eeuwen heen beïnvloed door verschillende overheersers, zoals de Feniciërs, Romeinen, Byzantijnen, Moslims, Noormannen, Spanjaarden, de Ridders van de Johannieterorde en de Britten. Allen van hen hebben hun sporen nagelaten en bijgedragen aan het culturele erfgoed van het eiland en haar bevolking. Waar de geschiedenis van Malta vooral getekend wordt door de overwinning op de Turken in 'The great siege' in 1565, kwam Gozo er heel wat slechter vanaf. Nadat de Turken op 18 juli 1551 in Malta aankwamen om te plunderen, bleek al snel dat de steden in de havenregio te zwaar verdedigd werden. Ook Mdina leek te sterk voor een kort beleg. Daarom werd naar Gozo uitgeweken. De Cittadella in het huidige Victoria, waarbinnen de gehele bevolking van het eiland zich had teruggetrokken, bleek een geschikt doelwit. Na een kort beleg en een aantal dagen van bombardementen, zag Gouverneur Galatian de Sesse in dat het verzet tegen de Turken zinloos was. Hij gaf de citadel over. Vrijwel alle 6000 inwoners van Gozo werden vervolgens vermoord of als slaaf naar Libië verscheept. Nadat de Turken op 30 juli 1551 vertrokken, bleek dat slechts 300 mensen aan dat lot waren ontkomen. 40 ouderen en een monnik werden gespaard.

Gozo en de Gozitanen

Vandaag de dag verdienen de bewoners hun geld vooral aan het toerisme. Landbouw en visserij zijn in iets mindere mate belangrijk. Gozo kent veel oorspronkelijke toeristische attracties, waarvan het Azure Window (dat inmiddels is bezweken), de basiliek van Ta' Pinu en de citadel van Victoria het meest bezocht worden. Het gehele eiland is rijk is aan archeologische bodemschatten. Het eiland is erg in trek als bestemming voor duikers en snorkelaars. Vooral in het gebied Dwejra, rondom de resten van het Azure Window, wordt veel gedoken. Tevens bezoeken wandelaars en natuurliefhebbers Gozo graag. Met name omdat het er een stuk rustiger is dan op Malta, is de bestemming voor hen ideaal. Op verschillende plekken zijn wandelroutes met uiteenlopende moeilijkheidsgraden uitgezet.

Het Azure Window

Het is natuurlijk niet moeilijk voor te stellen dat er enige rivaliteit heerst tussen de bewoners van Malta en Gozo. Zo vinden de Maltezers de Gozitanen maar simpele zielen. De bewoners van Gozo zeggen weer over de Maltezers dat het slappelingen zijn. Volgens hen kan één Gozitaan tien Maltezers aan. Ook worden de Gozitanen wel ġbejna genoemd. Ġbejniet zijn geitenkaasjes met peperkorrels die tussen crackers gegeten worden. Op Gozo eet men ze als lunch of soms als avondeten. De bewoners van Gozo worden wel gezien als harde werkers. Ze zijn conservatiever dan de Maltezers. Ze wensen dat hun eiland zoveel mogelijk blijft zoals het is. Tegelijkertijd zijn de mensen erg trots en willen ze Gozo graag laten zien aan de rest van de wereld. Massatoerisme zien ze echter niet zitten en dat komt dan ook een stuk minder voor op Gozo dan op Malta.

Vervoer naar Gozo

Gozo is van oudsher met Malta verbonden door middel van een verbinding per veerboot. De boottocht tussen beide eilanden duurt ongeveer 25 minuten. De schepen die vanaf Cirkewwa op Malta naar Gozo varen, komen aan in de haven van Mgarr. Dit is ook meteen de grootste haven van Gozo. De reis van Valletta naar Gozo (en vice versa) neemt, vooral vanwege de drukte op de wegen, flink wat tijd in beslag. Daaraan beloven nieuwe ferrydiensten, die aankondigen vanaf juni 2021 te starten, een eind te maken. Virtu Ferries (bekend in Malta van de overtochten naar Sicilië) en Gozo Fast Ferry Ltd (gelieerd aan de veerdiensten tussen Sliema, Valletta en de Three Cities) zeggen onafhankelijk van elkaar een veerdienst voor voetpassagiers te starten waarmee de reistijd tussen de hoofdstad en Mgarr wordt verkort tot ongeveer 45 minuten. De te verwachten vertrekplaats voor de veerboten vanuit Valletta, zal aan de kade liggen tegenover de lift bij de Upper Barracca Gardens.

Naast de veerboten doen vooral zeewaardige jachten en vissersbootjes de haven van Mgarr op Gozo aan. Zo af en toe ontstaan ook andere mogelijkheden voor vervoer van Malta naar Gozo. Zo vloog de firma Harbour Air Malta vanuit de Grand Harbour van Valletta met watervliegtuigen in 15 minuten naar de haven van Mgarr op Gozo, maar die is daar inmiddels mee gestopt. De Spaanse firma Helisureste, verzorgde tot juli 2007 helikoptervluchten vanaf Luqa airport naar de Xewkija heliport op Gozo. Daarna heeft de maatschappij Heli link Malta in 2010 nog een poging gedaan, maar ook dit bedrijf was niet erg succesvol.

Openbaar vervoer op Gozo

Het openbaar vervoer op Gozo is ongeveer net zo geregeld als op Malta. Vanaf het onhandig aangelegde busstation in Victoria rijden de bussen naar alle uithoeken van het eiland, maar ook vanuit de haven van Mgarr zijn verschillende bestemmingen met de bus eenvoudig rechtstreeks bereikbaar. Het busstation in Victoria is vanuit Mgarr bereikbaar met buslijnen 301 en 303. De bussen rijden, grofweg tussen 5:00uur 's ochtends tot 22:30uur 's avonds, op vrijwel ieder route eenmaal per uur, behalve bus 301, welke om de drie kwartier rijdt en aansluiting biedt op de ferry. Veel bussen rijden op circulaire lijnen. Ze rijden dus rondjes langs een aantal haltes, terwijl de begin- en eindhalte (Victoria) hetzelfde is. Retourritten over dezelfde route zijn er in dat geval niet. Reizigers die terug willen naar de beginhalte moeten dus het rondje dat de bus maakt afmaken. Voor een busrit op Gozo gelden dezelfde tarieven als op het hoofdeiland Malta. Tallinja-kaarten zijn ook gewoon geldig op Gozo. Een commerciële busmaatschappij onderhoudt sinds 1 februari 2010 een dienstregeling met dubbeldekkers. De bussen rijden dagelijks een twee uur durende route langs twaalf bezienswaardigheden op Gozo. De bussen vertrekken van 09:30uur tot 14:30uur eenmaal per uur vanaf de beginhalte in de haven. Een ticket kost € 15, - en reizigers mogen daarvoor een gehele dag onbeperkt op- en uitstappen. Als alternatief kan er gebruikt gemaakt worden van taxi's. Er zijn bijvoorbeeld taxistandplaatsen in Mgarr en Victoria. Het gebruik van een taxi wordt al snel een prijzige aangelegenheid. Sommige chauffeurs zijn echter bereid voor een vooraf afgesproken bedrag een rit langs alle bezienswaardigheden te maken.

Om het eiland te verkennen is het tevens mogelijk een auto te huren. Toeristen die op Malta al een auto hebben gehuurd, kunnen deze meenemen op de veerboot vanaf Malta. Het huren van een auto in de haven van Mgarr is ook mogelijk. Bekende bedrijven als Avis zijn er vertegenwoordigd. Het huren van een auto is mogelijk vanaf ongeveer € 30,- per dag. Met het huren van een auto in Mgarr wordt bespaard op de kosten voor de overtocht van de auto. Het is leuk om met een huurauto rond te dolen over het eiland. In vrijwel iedere plaats is wel iets te ontdekken en te doen en verdwalen is nauwelijks mogelijk.

Farmhouses

Erg populair onder toeristen is het verblijf in een farmhouse op Gozo. Farmhouses zijn oude boerderijen die zijn omgebouwd om er toeristen te huisvesten. Vaak zijn er meerdere prachtige huisjes in een complex. Voorbeelden van de farmhouses vind je op de volgende websites:

Op het internet in nog veel meer informatie over het eiland Gozo beschikbaar. Vooral in de Engelse taal is er veel over het eiland geschreven. Voorbeelden van goede websites over Gozo zijn:

Liesbeth en Hans maakten een excursie naar Gozo en schreven daarover een leuk verslag op hun website.